Niedostatek aktywności fizycznej

Jak wykazały badania naukowe, starsze organizmy z fizjologicznego punktu widzenia gorzej reagują na niedostatek aktywności fizycznej niż organizmy młode. I tak w doświadczeniach laboratoryjnych wykazano, że młode szczury zmuszone do bezruchu żyły przeciętnie około 82 dni od wprowadzenia tego ograniczenia, natomiast młode osobniki mające możliwość normalnego swobodnego ruchu żyły 530 dni. Szczury stare, w podobny sposób poddane ograniczeniu ruchliwości, przeżywały tylko 30 dni od daty rozpoczęcia eksperymentu. Celem innego doświadczenia było wykazanie, czy powyższe niekorzystne skutki były następstwem bezruchu, a więc nieużywania mięśni i następującej utraty przez organizm fizjologicznych bodźców, czy też wywołane zostały jakimś innym czynnikiem. Trzy grupy szczurów trzymano w identycznych warunkach, z tą różnicą, że jedna grupa pozbawiona była całkowicie ruchu, drugą wypuszczano na pół godziny na dobę do przestrzennych klatek, a szczury trzeciej grupy zmuszane były przez pół godziny na dobę do opierania się na pionowych palikach wysiłkiem własnych mięśni. Kiedy po upływie trzech tygodni zakończono doświadczenie, zginęło 40% szczurów unieruchomionych, ale tylko 6% tych, którym pozwolono na codzienne wysiłki po pół godziny. Jest godne uwagi, jak dobroczynny może być wpływ nawet tak niewielkiej ilości ruchu. Rezultaty te dają dużo do myślenia, ponieważ pozwalają domniemać, że bezruch może mieć podobne skutki również u ludzi. Ludzie starsi nie muszą podejmować się bardzo męczących wysiłków, ale aktywny tryb życia jest dla ich organizmów niezbędny i niezmiernie korzystny. Nie jest jeszcze całkowicie jasne, dlaczego potrzeba fizjologicznego pobudzenia do aktywności jest u nich większa niż u młodych; być może jest to następstwem dopuszczania do „utraty kondycji” w ciągu długiego życia. Może to zależeć, przynajmniej częściowo, od różnych zmian patologicznych w ich organizmach, wynikających z urazów lub chorób przebytych w przeszłości. W końcu nie jest dla nas takie ważne, jaki jest dokładny powód tej większej potrzeby aktywności fizycznej, istotne jest bowiem zdanie sobie sprawy z istnienia takiej potrzeby. Jak wiemy, ruchliwość jest korzystna dla dzieci i uświadamiamy sobie w coraz większym stopniu korzystny wpływ ruchu na stan zdrowia ludzi w średnim wieku. Nie uświadamiamy sobie chyba na razie, że ludzie starsi mają być może najwięcej do zyskania dzięki odpowiedniej aktywności fizycznej. Aktywne życie nie ma ujemnego wpływu na organizm w żadnym wieku, jeśli stan zdrowia jest zadowalający. W miarę jak jesteśmy coraz mniej czynni, nasze mięśnie dostarczają coraz mniej bodźców dla reszty organizmu, a im dłużej brak ich naszemu ciału, tym bardziej „wychodzi ono z formy”. W rezultacie stajemy się powolni, mogą się rozwijać: osłabienie, trudności w koordynacji, zaburzenia i zmiany zwyrodnieniowe w krążeniu i aparacie ruchowym. Dla niektórych będzie to obraz „starości”, nie jest on jednak wywołany przez przemijający czas.